Het Gesprek

Heeft u dat nou ook wel eens, dat u fantaseert bekend genoeg te zijn om geïnterviewd te worden. Nee? Nou, ik heb dat soms wel. Het zal mijn narcistische alter ego wel zijn. Het zou ook mijn verborgen megalomanie kunnen zijn, maar aangezien ik niet klein van stuk ben, niet kalend, geen snor heb en geen Cabrio rijd, lijkt me dat laatste onwaarschijnlijker.

Er is naar ik mij heb laten vertellen een televisiezender die niks anders doet dan interviews uitzenden. "Het Gesprek", schijnt het te heten. Ik heb het nog nooit gezien en met mij zo'n 15 miljoen 950 duizend Nederlanders. Het Gesprek lijkt me een prima podium voor een groot interview met mij. Twee uur kletsen zonder dat er een hond naar kijkt, heerlijk lijkt me dat. Word je naderhand ook niet achtervolgd met politiek incorrecte ontboezemingen of al te schaamteloze bekentenissen.

Zo rond een uur of één schuif ik aan tegenover Frits. Ik weet alleen dat het Gesprek zal gaan over 2008, en over Mij natuurlijk. Verder verkeer ik in zalige onwetendheid. Ik werp een zuinige blik op het volle glas water en een schuin oog op het lege glas wijn en Frits toont zich een goed verstaander. Even later is mijn glas tot de rand toe gevuld. Chablis Les Fourneaux 2004, zegt Frits en ik zeg "Wel een beetje droog". Dertig seconden later doe ik mijn eerste Ontboezeming van een nog lange middag. Ik ben eigenlijk een bierdrinker.

Wat was jouw grootste ergernis van 2008?

De nieuwsitems over Fitna toen de film nog helemaal niet uit was. Er was niks, dus was er ook niks aan de hand en niks te bespreken, maar toch werd in elke actualiteitenrubriek zowat dagelijks een brave blanke Nederlander tegenover een beheerste en bijzonder goed geïntegreerde spreekbuis van "de Moslims" gezet en uit den treure werd besproken wat men zou gaan doen als de film uit was, wat men ervan zou vinden, welke aanslagen er zouden komen en waar, en wat de implicaties zouden zijn van het verscheuren van de Koran en of verbranden misschien niet nog erger zou zijn. Waar andere partijen moeten betalen voor 5 minuten Zendtijd voor Politieke Partijen, kreeg Wilders 500 uur gratis. De media hebben Fitna opgeblazen tot iets monstrueus, terwijl het achteraf was wat je van te voren kon verwachten, namelijk een artistiek waardeloos product dat de allang bekende persoonlijke mening van een politicus over de islam verwoordde. Niets om je druk over te maken dus.

Als ik zeg Joran van der Sloot, wat zeg jij dan?

Ik heb geen coňo te zeggen over Joran van der Sloot.

Noem eens iets waar Nederland zich over opwindt maar jij niet

Het rookverbod in de horeca. Ik kan me er eenvoudigweg niet druk over maken, of dat verbod nou gehandhaafd zal gaan worden of niet. Voordeel van het verbod is schone lucht in met name restaurants, die ene roker die mij zijn sigaret laat ruiken terwijl ik liever de carpaccio zou ruiken, is opgezouten. Verder geen gedoe meer op clubjes. Op mijn bridgeclub waren de rookregels altijd een heikel punt, maar met het verbod is de zaak geregeld en hoeven we het er op de ledenvergadering niet meer met rode gezichten en overslaande stemmen over te hebben. Nadeel is dat gezelschappen in kroegen uit elkaar vallen. Als je met veel rokers op stap bent, moet je zelf ook buiten gaan staan in de bittere kou (en dan mag je géén glas meenemen, dat is weer een andere regel…) anders heb je geen aanspraak meer. Of je moet naar zo'n kroeg waar ze de asbakken hebben teruggezet maar daar staat het zo blauw dat het zelfs voor een non-astmalijder niet leuk meer is.

Dus stoppen met roken behoort niet tot de goede voornemens?

Dat hoeft niet meer. Ik las vandaag in de krant dat je die moet uitstellen tot het begin van de lente. Dat klopt. Als er iets verandert, dan is het aan het begin van de lente en niet op 1 of 2 januari. Ik ben zelf gestopt met roken op 20 maart, en ik moet inmiddels nadenken welk jaar ook al weer. Ik zat te twijfelen tussen 2002 en 2003, maar na opzoeken bleek het 2002 te zijn. Ik kan het nazoeken omdat het stoppen met roken gepaard ging met het beginnen met fietsen.

Wat was voor jou het mooiste moment van 2008?

Bij gebrek aan een vrouw, een kind en een kat wordt het een solitair moment. Er is geen duidelijk moment van groot geluk of euforie. Tijdens fietsen zijn er van die geluksmomenten. Vrij en onbekommerd gaan waarheen de wind waait, dat is de fijnste bezigheid die ik ken. Fysiek doe ik dat met fietsen en mentaal met schrijven.

De mensen thuis willen weten hoe veel je fietst. Ze willen getallen horen. Ze willen prestaties.

Daar gaat het nou juist niet om. Om getallen of prestaties. Ik kan je zeggen hoe veel kilometer ik in 2008 gefietst heb, ik hou het allemaal bij in een Excelsheet, het waren er 8802. Maar wat zegt dat? Wat voor gevoel geeft dat? Het getal op zich bezorgt mij geen gevoel. 8802 kilometer is 42 keer Groningen-Zwolle op en neer. Als ik dat 42 dagen aan een stuk zou doen, dan zou ik daarna waarschijnlijk nooit meer willen fietsen, zoveel tegenwind en zadelpijn, regen en momenten van niet meer willen. Maar als je op regendagen thuisblijft en in plaats van steeds hetzelfde stukje te rijden half Nederland bezoekt en grote delen van Duitsland, dan is het een ander verhaal. De seizoenen meemaken. De lage zon van de afgelopen dagen. In maart tjokvolle rivieren. Begin april beuk je op een mooie dag tegen de wind in, terwijl je in oktober van die grijze maar bladstille dagen kunt hebben. Dorpjes en lange lege stukken tussen dorpjes in. Foto's maken. Ik ben foto's maken leuk gaan vinden omdat ik op de fiets langs alllerlei mooie plekken kom en soms kom ik ook op het juiste moment, met het juiste licht.

Waarheen zal er in 2009 gefietst gaan worden?

Een van de plannen is om de Mont Ventoux te beklimmen. 20 juni staat al groot en vet in de agenda. Het klimmen is in georganiseerd verband, een Belgische organisatie stelt de berg 24 uur lang "ter beschikking" voor klimenthousiasten, waarbij je een apparaatje krijgt dat jouw tijd meet en bovendien is er ravitaillering op de flanken. De bedoeling is de berg drie keer te beklimmen, dat is elke kant één keer.

Dat zal wel zwaar worden, zeker?

Dat zal vast wel heel erg zwaar worden, Frits. Maar je krijgt er ook heel veel voor terug.

Wat dan precies, van melkzuur uiteenspattende benen en om zuurstof schreeuwende longen wellicht?

Vroeger toen ik jong was en in de kracht van mijn leven, was ik geen sportman. Toen rookte en dronk ik en lag ik veel te lang in mijn nest en hing ik op de bank. Nu ben ik wel fit genoeg om dingen te ondernemen en vol te houden. Nu durf ik wel mijn hartslag op te jagen met fysieke inspanningen. Nu voelt dat normaal, vroeger voelde dat hypochondrisch, alsof ik een enge ziekte onder de leden had en vroeg zou sterven. Nu ik bijna 42 ben, voel ik me veel fitter dan toen ik bijna 24 was. Ik ren in looppas drie trappen op zonder daar bij stil te staan, terwijl ik vroeger na een halve trap opgesjokt te zijn de neiging had om even stil te gaan staan.

Wat was voor jou de teleurstelling van 2008?

Toch wel de kredietcrisis.

Ik bedoel voor jou persoonlijk.

Nou de kredietcrisis dus.

Volgens mij draai je ergens omheen.

Heus waar, de kredietcrisis heeft me behoorlijk aangegrepen hoor. Best naar dat mensen die alleen aan geld kunnen denken het zo zwaar gaan krijgen. Best vervelend dat mensen die aan hebzucht lijden voortaan op hun tellen moeten passen. Het is toch wel zo gemakkelijk dat je ongegeneerd je gang kunt gaan. Ik zal voor ze duimen. Ik steek mijn duimen omhoog voor Nina Brink.

Wat gaat de recessie van 2009 voor jou betekenen?

Als ik mijn baan niet verlies, niets. Mijn salaris blijft gelijk en comfortabel hoog. Aandelen heb ik niet, dus de AEX kan me niet boeien. Wel ga ik in 2009 een huis kopen en verkopen, dat is misschien spannend, maar ik verwacht eigenlijk dat dit soort transacties gewoon nog blijken te willen. Als dat allemaal achter de rug is, heb ik vast ook spaargeld over, tenzij Bos de ING laat omvallen maar zo stom is hij hoop ik niet. Ik was trouwens nooit ING. Ik was Postbank en voel me dat ook nog steeds, maar per 1 januari 2009 krijg ik mijn operatie en ben ik opeens ING. Zo kocht ik ooit kabeltelevisie van @home, maar mijn contributie belandt tegenwoordig in de diepe zakken van ene meneer Ziggo. En voor Internet koos ik ooit Planet uit, maar dat vond KPN niet lief. Ik voorspel dat het woord merkentrouw in 2009 geruisloos uit de dikke Van Dale zal verdwijnen.

Ik heb uit jouw woorden niet de indruk dat de recessie jouw grootste zorgpunt is.

Nee. De recessie is voor 90% massahysterie. Mensen zien bij Hart van Nederland een item op dreigende muziek dat "de Nederlander" voorzichtig zal worden met het kopen van een nieuwe auto, en dus besluiten ze het kopen van een nieuwe auto maar eens een paar maandjes uit te stellen. Er zullen meer mensen hun baan kwijtraken in 2009 en die individuen zullen het zwaarder hebben, maar voor de grote werkende massa is de recessie geneuzel over kwart procentjes.

Bovendien is de recessie eenvoudig op te lossen door ons te storten op het terugdringen van de CO2 uitstoot en de ontwikkeling en toepassing van nieuwe vormen van energie. Als we nu echt beginnen, zijn we nog net vroeg genoeg om er vruchten van te plukken. De winst op korte termijn is economische groei en op langere termijn zouden de klimaatmultinationals dan straks hier en niet daar gevestigd zijn. Een miljard of wat naar het onderwijs en een paar goede subsidieregelingen invoeren en Nederland is over een paar jaar weer helemaal top.

Helaas hebben we te maken met Balkenende IV en naar het zich laat aanzien hebben we er daarvan nog circa X te gaan, dus onze toekomst bestaat helaas niet uit innoveren maar uit bibberend bidden om bescherming van God en van regeltjes en van steeds duurdere en torenhogere dijken.

Ben je ambitieus in jouw werk?

Ja. Vreemd genoeg. Vroeger beschouwde ik mezelf niet als ambitieus, maar ik blijk er toch wel in enige mate last van te hebben. Financieel is de drijfveer matig, want ik verdien toch al meer dan dat ik er lol in heb om uit te geven. Gerelateerd aan status is het ook niet, want dat zegt me niks. Maar ik wil wel persoonlijk uitgedaagd worden, relevante dingen doen en resultaten bereiken. Ik wil spelen in de divisie waar ik thuishoor. Dat is de eredivisie. Dat is het linkerrijtje. Ik heb zin in 2009. Er komt voor mijn werkgever een nieuw groot project aan waar ik vanaf het begin aan mee gaan doen en voor mij persoonlijk levert dit misschien een nieuwe functie op.

Dit klinkt niet alsof je in 2009 een roman gaat schrijven.

Nee zo klinkt het niet.

Wat ga je dan wel schrijven?

Logjes. Ik denk niet dat ik daarmee ga stoppen. Zo lang ik van schrijven een vrijheidsgevoel krijg zeker niet. Ik hoop op mooier, beter en talrijker dan in 2008, maar de realiteit zal wel uitwijzen dat mijn niveau en productie niet wezenlijk omhoog kunnen.

Waar haal je de inspiratie vandaan?

Bij gebrek aan een vrouw, een kind en een kat gaat dat lastig worden. Slechts 99.99% van alle logjes gaat over partner, kind of kat. Verder heb je natuurlijk Rita nog, maar van Rita gaan we in 2009 helaas niets horen.

Ik schrijf van de wind. De inspiratie komt meestal 's ochtends in bed voor het opstaan. Soms een vage gedachte die later achter de PC een vaste vorm krijgt. Soms is het idee echt een lampje dat ook nog "tsjing" zegt terwijl het aanspringt. Vaak is het idee na uitwerking ook nog goed, maar soms is het idee mooier dan het resultaat. Soms is de jacht is mooier dan de vangst. Omgekeerd kan ook. Gaan zitten zonder een idee, een beetje tikken en opeens iets hebben.

Hadden we Boulahrouz niet naar zijn vrouw moeten sturen zodat de concentratie van onze jongens niet verstoord was geweest en de Russen niet gekomen zouden zijn?

Europees kampioen zijn, daar is helemaal niet zo veel aan. Een hoop geschetter in de media en zinkende woonboten. Dromen van Europees kampioen worden is veel leuker dan het te zijn. Voor voetbalglorie geldt zeker: De jacht is mooier dan de vangst.

Wat was voor jou persoonlijk de ontdekking van 2008?

Dat ik lijd aan een minderwaardigheidscomplex.

Oh ja? Is dat dan een ontdekking? Iedereen kan toch zien dat je niet echt meetelt.

Nu praat je als mijn minderwaardigheidscomplex.

Grapje hoor. Je ziet er best normaal uit. Vertel me maar eens wat meer over dat minderwaardigheidscomplex. Persoonlijk kan ik mij er namelijk niets bij voorstellen.

Hahaha Frits je bent me er eentje. Een minderwaardigheidsgevoel, wat is dat? Elke gedachte en elke actie in mijn persoonlijk leven word gekleurd door de overtuiging dat ik het niet waard ben. Ik ben het niet waard als eerste te mogen. Ik ben het niet waard een compliment te krijgen. Ik ben het niet waard toegelachen te worden, toegezongen. Ik ben het niet waard liefde te ontvangen. Ik ben het niet waard uitgescholden, verketterd en in een hoek getrapt te worden. Ik doe er niet toe.

Het gevoel is een zachte waas voor mijn ogen, een propje in mijn oor, een triller op mijn stembanden. Een handicap die niet vreselijk opvalt of constant merkbaar is. Maar hij is er en hij is er altijd. Het kleurt mijn leven, of liever gezegd, ontkleurt, want alles wordt er grijs en onbeduidend van. Het gevoel maakt het bijvoorbeeld heel moeilijk om deze alinea in de ikvorm te schrijven. Het is als een sporter op televisie die moet vertellen over een zware val of over falen op de Olympische Spelen. Geen ik maar je. Dan besef je dus dat.... want ik is te dichtbij.

Is er na die ontdekking iets veranderd?

Ja en nee. Ik ben me bewust geraakt van heel wat mechanismes die me inmiddels 41 jaar belemmeren, maar de mechanismes doorbreken of veranderen gaat niet op stel en sprong. Daar is tijd voor nodig. Een aanloopje. Diep ademhalen. Het minderwaardigheidscomplex loslaten is een mooie opdracht voor 2009. Misschien dat mijn verborgen megalomanie dan eindelijk eens een kans krijgt.

Hoe vond je het muziekjaar 2008?

Een goed jaar. De Engelse bandjes gingen steeds meer op elkaar lijken en ook steeds meer op hun voorbeelden van vroeger, maar de leuke dingen komen dit jaar vooral uit Amerika. Nieuw mooi spul is Bon Iver, Fleet Foxes, Isobel Campbell & Mark Lanegan. Kings Of Leon groeit, is ook mooi. Oude liefdes met wie het nog steeds lekker vrijen is: REM, dEUS, Oasis. Verder loop ik achter, TV on the Radio, wat hoog in allerlei lijstjes staat, moet ik bijvoorbeeld nog uitproberen. De BBC sessies van Belle & Sebastian ook nog.

Beter laat dan nooit ontdekt: Decemberists, Castaways & Cutouts is echter uit 2002 en niet 2008. Maart aanstaande komt er een nieuwe plaat, ongeveer 20 maart. Ik heb er nu al zin in, in 20 maart. Dan staat de lente op beginnen en ik leef op van lente.

Films en televisie

Ik kijk te weinig films om daar een oordeel over te hebben en televisie is voor mij voor luie ontspanning. Het glijdt langs zonder echt belangrijk of relevant te zijn. Als ze de Wereld Draait Door maar niet van het scherm halen, als er af en toe iets om te lachen is en als ze me een beetje willen blijven informeren over de kredietcrisis, dan vind ik verder alles best.

Boeken?

Toch nog een goed voornemen, weer meer lezen. 20 maart word ik weer lid van de bibliotheek. Vroeger kon ik drie of vier pillen per week uitlezen, nu amper één boek per jaar.

Welk boek heb je in 2008 dan uitgelezen?

Paolo Coelho – De alchemist.

Amper of helemaal?

Helemaal, zelfs min of meer in één adem.

Wat heb je opgepikt uit dat boek?

Dat je voor het verwezenlijken van verlangen niet weg moet gaan maar moet blijven.

Wat is jouw liefste wens voor 2009?

Een goede minnaar zijn.

Ik ben nog wel benieuwd welk stukje uit dit interview je hebt geschrapt?

Ja dat zeg ik niet, want als ik het aan de openbaarheid zou willen toevertrouwen, dan zou ik het ook niet geschrapt hebben.

Jammer. Daarmee zijn we aan het einde van dit interview gekomen. En wat wensen we de lezers dan?

Een goed en gezegend en gelukkig 2009, zonder clichés.

Mmm, dan vrees ik dat je dat we het laatste stukje toch nog een keer moeten overdoen…

Een 2009 waarbij één van jouw dromen tenminste één stap dichterbij komt.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (10-1)

10. The Verve – Lucky Man (1997)

Een trots lied wat voor mij het gevoel van een religieuze viering oproept, maar dan een religieuze viering waar ik wel bij wil horen. Over het komen en het gaan en waar eigenlijk de liefde zit. Niet in die ander maar in jezelf.

9. Metallica – Welcome Home (Sanitarium) (1986)

Eerder gemaakt dan One en beter dan One. Het is in zoverre van hetzelfde laken een pak dat het begint als een ballad en eindigt met alle remmen los, maar de laatste twee minuten van dit nummer zijn wilder, intenser en vindingrijker dan welke twee minuten metal ook. Een Stravinsky-achtige lofzang op de riff.

8. Belle & Sebastian – Get Me Away From Here, I'm Dying (1996)

Van een briljante, hartebrekende en mij zeer dierbare plaat: If You're Feeling Sinister. Melodieuze pareltjes van vervreemding, ontroerend en bijna vervoerend.

7. The Velvet Underground – Venus In Furs (1967)

Een ongenaakbare, monotoon slaande drum en een jeremiërende viool maken een SM-sessie op muziek. Een vochtige kelder en een "shiny boot of leather" om te kussen, waarna de zweep gepakt en gehanteerd wordt en zijn helende werk doet.

6. Radiohead - Lucky (1997)

Een van de diamanten van OK Computer, een warme kaars tijdens rijden in slagregens of natte sneeuw. Een binnen goed toeven wanneer sneeuw de ramen beslaat en de wereld steeds kleiner wordt.

5. Sonic Youth – Tunic (Song For Karen) (1990)

Over Karen Carpenter, door honger zo licht geworden dat ze op een bed van gitaren gedragen opstijgt naar de hemel om haar vriendjes Jimi en Janis te ontmoeten.

4. Death Cab For Cutie - Transatlanticism (2003)

Over een verwijdering tussen twee mensen, een kloof die uitgroeit tot een onoverbrugbare oceaan waar steeds kleinere eilandjes droge voeten kunnen bieden. Een hypnotische drum kondigt de climax aan, maar bouwt de spanning bijna ondraaglijk lang op. De climax is het wachten zeker waard.

3. Pavement - Grounded (1995)

Pavement kan net als Sonic Youth gitaren laten klinken als instrumenten die alles kunnen en elk geluid kunnen voortbrengen. De dynamiek van dit nummer is ongebruikelijk, ongehoord en heftig. Klanken en dissonanten creëren een vorm van schoonheid die van het luisteren naar dit nummer een vreemd blije gebeurtenis maken.

2. Throwing Muses - Green (1986)

Tanya Donelly bezingt de warmste kilte en ijzigste opwinding. Liefdevolle wanhoop en wanhopige liefde. De woordenstroom breekt dromen maar haar stem blijft verlangen. Dit lied blijft altijd kippenvel bezorgen.

1. dEUS – Disappointed In The Sun (1996)

Een bevrijding van angst en pijn. De piano werkt via een kronkelig pad met af en toe een dissonant naar de finale, de climax. 12 uur. Het glas wordt geheven:

Under the sea, is where I'll be
No talking 'bout the rain no more
I wonder what thunder will mean, when only in my dream
The lightning comes before the roar
Under the sea, down here with me I find I'm not the only one
Who ponders what life would mean if we hadn't been
So disappointed in the sun
And that's why we're thinking
That's why we're drinking in a bar under the sea
And that's why we're thinking
That's why we're drinking in a bar under the sea

Duizenddingendoekje

De rusteloosheid die ik voelde was de oorzaak van de agressie die me overviel toen een dikke jongen op z'n dooie akkertje een tent uit kwam sloffen die heel goed de oorzaak van zijn overgewicht zou kunnen zijn. Nadat hij me de pas afgesneden had, bleef hij nota bene ook nog in de weg lopen. Ik riep "Hé" tegen zijn rode capuchon en zei "Kun je niet uitkijken?" nadat zijn relaxte gezicht met een begin van verstoring in het mijne keek. Zijn lichaamstaal vertelde dat hij niet begreep waar ik het over had of wat mijn probleem was. Bovendien bleef hij relaxt, dus werd het een woordenwisseling van niks. Eenzijdig ruzie zoeken lucht niet op. Integendeel, dat relaxte van hem hield mij nijdig, want rust was iets dat ik vandaag benijdde. Vandaag, de dag waarop zelfs ruziemaken mislukte.

Ik liep met mijn fiets aan de hand over het veel te nauwe en daardoor druk bevolkte trottoir. Vandaag ging ik niet uit de weg of opzij. Mijn wielen stoorden Duitse toeristen bij het scheepjes kijken en mijn trappers belaagden van panty's en glittertjes voorziene vrouwenbenen terwijl mijn chagrijnige gezicht voor ruim baan zorgde. Toen ik thuis was, voelde ik geen voldoening. Ook met alle tedoendingen gedaan bleef er een urgentie sluimeren van nog duizend dingen moeten doen.

Na het klinken van jouw stem keek ik om. Ik bekeek jouw rode wangen, het prominentste van jouw verschijning nu jouw haren schuilgingen onder een zelfgebreide lapjeskatmuts. Met die belachelijke bolletjes, dacht ik, maar dat was de laatste negatieve gedachte die ik op kon brengen. Ik bekeek jouw ogen die schitterden in het door de bomen verstrooide licht van de winterzon. Wat voelde ik me blij jou te zien. Zo blij dat ik besloot dat voor deze keer ook tegen jou te zeggen.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (20-11)

20. Foo Fighters – The Pretender (2007)

Heeft alles wat een goed potje rock 'n roll moet hebben. Bovendien mijn favoriete laatste nummer bij de spinning-training. Als ik mij op dit soort heerlijke herrie mag uitsloven, dan speel ik de sportman alsof ik zoiets mijn hele leven geweest ben en bestaan er geen verzuurde benen of zuurstoftekort.

19. The Shins – New Slang (2001)

Bedrieglijk lichtvoetig klinkend nummer van een van de beste bands in het genre melodieuze gitaarloopjes. Dit is muziek die altijd aan kan, van toiletten schrobben tot ervoor gaan zitten met de ogen dicht.

18. R.E.M. – The One I Love (1987)

Van R.E.M. ben ik al meer dan 20 jaar fan. De eerste plaat die ik leerde kennen was Life's Rich Pageant, een rockplaat in de tijd dat dit genre op de radio niet meer bestond, weggeblazen door synthesizers, drummachines en producers . Als een liefhebber van naturelle muziek zijn klerenvandekeizerbandjes als Duran Duran en Frankie Goes To Hollywood niet te verteren, dus nam ik mijn wijk naar de gitaarrock of collegerock of wat voor etiket je er verder ook op wilt plakken. R.E.M. maakte met het trio Fables of the Reconstruction, Life's Rich Pageant en Document zijn beste platen, en The One I Love is een van de krachtigste, meest gepassioneerde nummers.

17. John Cale – (I Keep A) Close Watch (1982)

Zowel in de plaatversie op Music For A New Society als de live 2 meter sessiesversie van onaardse schoonheid en beklemming. Een nummer wat de stem van Cale past als een warme sjaal. Een nummer voor avonden alleen als het allemaal helemaal niet zo fijn is en helemaal niet zo goed voelt en er iets uit moet wat diep van binnen pijn doet.

16. Kristin Hersh – Your Ghost (1994)

De oude liefde komt in nachtelijke dromen als een geestverschijning spoken.

If I walk down this hallway,
Tonight, it's too quiet.
So I pad through the dark
And call you on the phone,
Push your old numbers
And let your house ring
Till I wake your ghost

15. The Jam – Down In The Tube Station At Midnight (1978)

Poëzie op muziek. Mijn favoriete zin is "I fumble for change and pull out the Queen, smiling, beguiling" maar de andere zinnen zijn ook allemaal prachtig en de muziek onheilspellend en opzwepend. Draai dit nummer nooit voordat je een verlaten metrostation binnenwandelt.

14. Green Day – Boulevard Of The Broken Dreams (2004)

Trots statement over jezelf in je eentje door het leven moet slaan. Dat is wat ik doe, niet helemaal zelfgekozen, maar ook niet tot tranen toe betreurd.

13. Eels – Last Stop, This Town (1998)

Razendknap gemaakt maar tegelijkertijd bijna cabaretesk zo idioot. Je wordt er vrolijk van maar ook melancholisch. Kortom, zoals ik zelf schrijf (al lukt het razendknap misschien net eens per jaar). Zoals ik zelf ben.

12. David Bowie - Heroes (1977)

De aller-aller-aller-klassiekste Bowie. Serieuzer dan Space Oddity, aangrijpender dan Life On Mars, briljanter dan het Ziggy Stardust-werk. Liefde op de rand van de waanzin. I, I will be King, and you, you will be Queen. Though nothing will drive them away, we can be heroes just for one day. We can be us, just for one day.

11. Joy Division – Day Of The Lords (1979)

Want Joy Division is origineel qua geluid, maakt muziek die op alle zintuigen behalve uitsluitend het gehoor lijkt te werken en de passie van de zanger Ian Curtis is pijnlijk intens.

Volgend jaar beter

Rutger zette de TV zachter, pakte zijn glas wijn en leunde achterover. De kerstdagen waren voorbij, het eten gegeten, de familie aangehoord. Tijd om weer eens even aan zichzelf te denken. Maar voorlopig werd hij nog even bij zijn overpeinzingen gestoord door een pluisje op zijn broek en vervolgens waren de waxinelichtjes in de roodkleurige bakjes op de schoorsteenmantel bijna op. Bij het verwisselen van de lichtjes en het aansteken van de lontjes kreeg hij haast, want hij had helemaal geen zin om lichtjes aan te steken. Hij had helemaal geen zin in huishouden en gesloof. Het was immers tijd om aan zichzelf te denken.

Voordat Rutger weer zat had hij ook nog besloten dat hij liever een muziekje dan TV luisterde en dus had hij zijn jeugdliefde Modern Talking aangezet. Hij trommelde mee terwijl hij een grote slok van zijn wijn nam. Het eerste nummer van de eerste CD zal toch altijd wel het beste blijven, mijmerde hij, voordat hij die gedachte uitbande, want de gedachte dat het eerste het beste was, verdroeg zich slecht met zijn opdracht. Zijn opdracht was te bedenken wat er volgend jaar ging veranderen. Hij concentreerde zich.

"Dit huis," dacht hij als eerste en zijn ogen gleden langs de sombere balken die het plafond van zijn woonkamer ondersteunden. Hij herinnerde zich de kapotte tegels in zijn douche. Hij hoorde zijn kraan voor eeuwig druppen.

"Volgend jaar ga ik verhuizen," zei hij en vervolgens draaide hij zijn hoofd van links naar rechts terwijl hij onhoorbaar "Aaaaa-haa" meezong. Het tweede nummer was misschien toch beter, dacht hij, terwijl hij dacht aan kopen, aan lid van funda.nl worden, aan structureel het aanbod in de gaten houden, zodat hij in de zomer zou weten wat hij wilde. "Wist ik maar beter wat ik wilde," dacht hij, terwijl hij dacht aan verkopen, aan een makelaar over de vloer, aan rompslomp. Zijn maag trok samen.

"Verbouwen," dacht hij. Hij dacht aan een klusjesman bellen die vervolgens natuurlijk niet zou komen opdagen. Hij dacht aan Polen die de tegels verkeerd gelegd hadden en hoe hij zou moeten uitleggen dat het anders moest. Of Bulgaren, nog erger.

"Ik ga het in ieder geval weer eens een beetje schilderen," dacht hij en hij keek rond en hij nam een slok omdat hij vond dat hij een goed besluit genomen had.

"In februari," dacht hij, voordat hij dacht "waarom niet nu?" Hij had kerstvakantie tenslotte en morgenochtend was de Gamma weer open.

"In mei," dacht hij, dan is het eindelijk weer mooi weer. Hij wilde wel weer mooi weer, bedacht hij, maar hij bedacht ook dat hij daar geen invloed op had.

"Aaaaa-haa", zong hij onhoorbaar mee, en vervolgens dacht hij aan de liefde. Dat moest anders. Dat moest beter. "Dit jaar wordt mijn jaar," dacht hij zelfs en hij bedacht een heel mooie vrouw. Hij dacht aan zijn bed boven maar hij vond wel dat hij het misschien beter eerst zou kunnen opmaken voordat hij haar daar bovenop legde.

"De onderbroeken in de wasmand doen," dacht hij. "Dat ga ik volgend jaar ook structureel doen."

Hij deed zijn ogen dicht en haalde zich haar gezicht voor de geest waarmee ze in zijn armen zou liggen en zou lispelen "Neuk me", maar ze lispelde "En je rugklachten dan?"

"Okee," zei hij hardop. "Het is een fantasie. Maar ongeveer zo zal het toch wel gaan."

"In februari," zei hij en hij zong mee "There's too much blue in missing you".

"Dit is helemaal het verkeerde nummer,"dacht hij. "Mei dan," maar zijn gedachten wilden niet terugkeren bij zijn droomvrouw. "September, uiterlijk 30 september stel ik de deadline." Maar in plaats van opgewonden voelde hij zich verdrietig en in het plaats van het gevoel een goed besluit genomen te hebben voelde hij verlies. Hij wist waarom maar wilde het niet weten. Hij schoot uit de kussens. Reikhalzend controleerde hij vanaf de bank of hij het gas wel uit gedaan had. "Je hebt helemaal niet gekookt vandaag," zei hij tegen zichzelf maar hij bleef toch turen naar de knoppen en de pitten. Ze glommen, want die had hij wel goed schoongemaakt.

Er was geen ontkomen aan. Zijn gedachten cirkelden rondom Julia en wilden haar niet loslaten.

"Julia," dacht hij en hij dacht aan nog eens inschenken. Hij dacht aan het opdrinken van de hele fles. Hij bedacht of dronken beter was dan geil. "Ik speel voor antwoord A," dacht hij. Hij keek naar zijn glas, dat leeg was. Zijn ogen zochten de fles en hij zuchtte toen hij hem buiten handbereik op tafel zag staan. "Waarom ben ik toch zo onhandig," dacht hij en hij dacht aan het feest op de avond van Bommen Berend waar ze zo oogverblindend mooi was.

"En ik zo stom," dacht hij.

En zij uiteindelijk zo mijlenver weg.

"Julia," zei hij en hij luisterde naar "Diamonds Never Made a Lady". Misschien zwichtte ze daarvoor, dacht hij, voor diamanten. Julia was al een lady zonder natuurlijk, maar als ze nou daarvoor zou zwichten, dan zou hij haar toch nog krijgen. Als ze nou maar voor willekeurig wat zou willen zwichten, dan…

"Als-als-als-als," zei hij door de muziek heen en hij vond de muziek opeens niet leuk meer.

"Je hebt helemaal geen geld voor een diamanten collier," dacht hij, maar hij bedacht dat best veel geld had. Voor een ambtenaartje dan. Daar lag het niet aan. Daar kon Julia toch niet op afknappen.

Hij staarde omhoog naar de sombere balken die het plafond van zijn woonkamer ondersteunden. "Ik wil verhuizen," dacht hij, maar hij dacht opnieuw aan alle rompslomp die dat met zich mee zou brengen.

"Ik wil andere muziek," dacht hij en vol daadkracht stond hij op van zijn bank.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (30-21)

30. Jimi Hendrix – All Along The Watchtower (1968)

Al ver voordat mijn wilde haren grijs begonnen te worden een favoriet. Omdat het intro er zo lekker in knalt en omdat de gitaar danst en springt en zelfs de 100 meter sprint. Als een vuur dat voor altijd brandstof zal blijven vinden om te branden.

29. The Kinks – A Well Respected Man (1965)

Ik verkondig het minderheidsstandpunt dat The Kinks net iets beter dan The Beatles zijn. Van The Kinks kun je ook net zo goed een ander nummer nemen, ik heb nooit een uitgesproken favoriet gehad. Als je één CD maakt met de beste nummers van The Kinks dan heb je een geweldige plaat van begin tot eind. Dit is een van de Kinksnummers die ik al erg lang ken, al sinds de tijden van het cassettebandje. A Well Respected Man, Oh Yes She Is.

28. The Pogues – Thousands Are Sailing (1987)

De mooiste songtekst aller tijden, over de Ierse migranten in Amerika in de 19^e eeuw. Ik heb waarschijnlijk bij mijn vorige Top 200 precies hetzelfde stukje geciteerd, maar het is gewoon het mooiste stukje liedtekst dat ik ken:

In Manhattan's desert twilight
In the death of afternoon
We stepped hand in hand on Broadway
Like the first man on the moon

And the Blackbird broke the silence
As you whistled it so sweet
And in Brendan Beehan's footsteps
I danced up and down the street

Then we said goodnight to Broadway
Giving it our best regards
Tipped our hats to mister Cohen
Dear old Times Square's favorite bard

Then we raised a glass to JFK
And a dozen more besides
When I got back to my empty room
I suppose I must have cried

27. Damien Rice – The Blower's Daughter (2003)

Zijn eerste plaat ("O") was nog knapper dan de man zelf. Van zijn volgende platen valt helaas niet hetzelfde te zeggen.

26. Rufus Wainwright - Hallelujah (2001)

De componist van dit lied is Leonard Cohen, de man die dit lied bij het grote publiek bekend maakte is de vroeg gestorven Jeff Buckley, maar de man die dit lied het mooist zingt is Rufus Wainwright. Ik krijg niet gauw tranen in mijn ogen maar bij dit nummer soms wel.

25. Violent Femmes – Never Tell (1984)

Als parafrase op "Als je nooit socialist bent geweest, dan heb je geen hart" geldt "Als je nooit Violent Femmes hebt geluisterd, dan heb je geen pubertijd meegemaakt". De heftigheid van de emoties van die tijd worden treffend bezongen en ongegeneerd eruit gegooid. Dit is hun knapste en ook een van hun meest intense liederen. Over niet mogen praten en nooit mogen verraden, hevig onder druk gezet worden om solidair te zijn met de zaak van de ander en daar zelf moreel onder lijden.

24. De Artsen – Conny Waves With A Shell (1989)

Ongeëvenaard in de uitgesponnen gitaarpartijen en de woorden van de liedjes, die niets betekenen maar toch alles zeggen. De Artsen hadden natuurlijk wereldberoemd moeten worden, maar ja dat werden ze niet dus qua top 100's en dergelijke zullen ze het moeten doen met een hoge notering in die van mij.

23. The Flaming Lips – A Spoonful Weighs A Ton (1999)

The Soft Bulletin van The Flaming Lips is een fantasyboek op muziek. Viool, piano en fluit, maar ook een drummachine die klinkt alsof hij een beetje te veel paddo's heeft gehad. Op allmusic wordt in de recensie van het liedje het woord "grandiloquence" gebruikt om de muziek te karakteriseren. Vind ik wel mooi gevonden.

22. Blur – Trimm Trabb (1999)

Een geweldig opgebouwd lied over wanhoop. Het begint met de gelaten variant daarvan maar gaat uiteindelijk loos met de verstikkende en opsluitende en doof makende versie.

21. Caesar – Ana Nomaly (2000)

Over de omgang met een mevrouw waarmee niet om te gaan is. Waarbij de zang de tekst verklaart want Roald van Oosten op de voorgrond zingt best een beetje vals en Claire Obscure op de achtergrond zingt juist heel mooi.

Stof tot nadenken

Het is best fijn werken zo vlak voor Kerst. Het is gezellig want iedereen is relaxt en bovendien ben ik productiever dan normaal.

Al mijn collega's zeggen precies hetzelfde. Welke conclusie moeten we hier uit trekken?

De enig juiste conclusie lijkt me dat we elkaar normaal gesproken van het werk af zitten te houden.

121 decibel

Het dorp waar ik vroeger woonde, lag dichtbij vliegbasis Leeuwarden. Niet het meest dichtbij van alle dorpjes, want aan de oostkant van de start- en landingsbaan waren twee dorpjes nog dichterbij. Als de vliegtuigen in rechte lijn vlogen, kwamen ze achterlangs het dorp over de weilanden maar als ze voor het landen een rondje maakten, dan scheerden ze over het dorp. Voor ons huis was het allebei prijs, want dat stond aan de rand van het dorp en keek uit over dezelfde weilanden waar de F-16 piloten over uitkeken wanneer ze de landingsbaan zochten.

Als een F-16 aankomt, valt het geluid best mee. Een mengeling van suizen en een klein beetje fluiten. Niet harder dan wanneer er een auto aankomt.

Een F-16 wordt pas lawaaierig als hij voorbij is. Dan pas beweegt de mond van jouw gesprekspartner zonder dat je zijn of haar stem nog kunt horen. Vermoedelijk is jouw radio of cassetterecorder of platenspeler net als zoëven nog steeds aan het spelen, maar horen doe je hem niet meer. Het enige wat je nog hoort is het gebrul, gebroem en gedonder van een machtige motor.

De geluidsterreur van een straaljager is anders dan die van een snelweg. Een snelweg is een nooit versagende achtergrondchaperonne van elke gedachte en elk gevoel. Ze doet je niks maar ze gaat ook nooit eens even weg. Het is een dreun waaraan je went. Een vormloze zware ruis die je door zijn alomtegenwoordigheid doet vergeten dat het je rust en ontspanning en ik denk ook psychische stabiliteit kost. Alleen om 4 uur 's nachts zwijgt een snelweg wel eens. Ook dan maar af en toe even, want er blijven vrachtwagens aan het werk en gaan politieauto's op weg naar een ongeluk en zijn er ook om 4 uur 's nachts nog steeds mensen die ergens vandaan komen of ergens naartoe moeten.

Straaljagers komen en gaan. Soms zijn ze er hele dagen niet. In het weekend zitten piloten gewoon bij hun vrouw en kinderen thuis en als het mistig of stormachtig is, wagen ze zich niet in zo'n gevaarlijk ding. Wonen bij een vliegbasis is in perioden, uren of zelfs dagen, zalige rust. Het dorpje is dan precies zo stil als het dorpje dat niet vlakbij een vliegbasis ligt. Het verschil blijkt pas wanneer er weer een straaljager overkomt.

Het geluid van een overkomende straaljager is overrompelend als een golf in de branding. Het overspoelt je leven. Op het voetbalveld botst de verdediger tegen de keeper, want de verdediger hoort de schreeuw "los"niet meer. Het meisje dat met rode wangen struikelend over haar woorden haar vriendinnen vertelt over dat ze nooit zullen raden wat André toen tegen Laura zei, hapt gefrustreerd naar adem, want ze hoort zichzelf niet eens meer laat staan dat haar vriendinnen de clou nog kunnen volgen.

Als het machtige monster op de startbaan stond om te vertrekken en een normale start deed, dan viel het geluid in mijn dorpje nog wel mee (maar bij het nietsvermoedend vlak langs de startbaan fietsen zijn gevallen bekend van mensen die van schrik en ontzetting in de sloot terecht kwamen). Alleen kon het kreng ook starten met naverbranders aan, en dan trilden de ramen en dreunde het in je maag en borstkas en smoorden ruzies in de kiem. Je werd weggesleurd uit het boek waarin je met rooie oortjes en warme wangen was opgegaan. Je miste de titel en uitvoerende van het liedje waar je zojuist opgewonden naar luisterde, want de DJ was onverstaanbaar geworden.

Op het moment dat je aan haar behaatje begon te frunniken, was het zo stil dat je jouw eigen en haar versnelde adem kon horen. Toen hoorde je een naderende F-16 suizen en fluiten, maar dit verstoorde de handelingen niet. Je handen wilden en konden niet meer stoppen met voelen dat ze bloot en zacht en een beetje zweterig was. Op het moment suprême, dat je haar met een domme grijns voor het eerst naakt ziet en zij jou ook, ramde de piloot honderd meter boven je hoofd de knop afterburn op standje drie. In plaats van te fluisteren dat ze mooi is, schreeuw je dit met overslaande stem.

Het geluid wat ik me minstens zo goed kan herinneren als haar gezicht, was dat van een F-16. Inmiddels is deze machine oud en der dagen zat. Er is een nieuwe zilveren vogel nodig, en volgens de Nederlandse regering is de mooiste zilveren vogel die er op de wereld rondvliegt de JSF.

Dat de Nederlandse regering vindt dat we mooie machines nodig hebben om onszelf te verdedigen voor het geval dat, is ergens nog wel lief en naïef. De waarheid dat we het ook een volgende keer echt niet langer dan vier dagen zullen volhouden, klinkt best ontnuchterend. Voor die waarheid is het publiek niet helemaal rijp en dus gooien we er voor de landsverdediging graag een miljard of 6 tegenaan.

Wat wel heel bijzonder is, is dat de regering als machine om onszelf te verdedigen, de keuze heeft laten vallen op een machine die ontworpen is voor de aanval. Maar ja, logica en straaljagers aanschaffen heeft weinig met elkaar te maken. Straaljagers aanschaffen is aan de leiband lopen van Amerika. JSF is Amerikaans en dus kopen we JSF, want dan zijn we braaf en geven we pootje en zitten we mooi op.

Het geluid dat een startende F-16 op 1000 voet afstand maakt (dit is ongeveer 300 meter) is "maar" 108 decibel. Het nieuwe monster dat de Nederlandse regering wenst aan te schaffen, de JSF, maakt bij starten 121 decibel lawaai. Dit is zonder naverbrander gemeten, dus maak je geen zorgen, hij kan nog veel harder als het moet. 121 decibel is vier keer zo hard als 108 decibel. Met andere woorden, een JSF die zonder naverbrander start, maakt ongeveer evenveel lawaai als een F-16 met, dus zo veel dat je het geluid voelt donderen in je lichaam. Wat betreft landen zegt een Amerikaans rapport "Gedurende de nadering voor een landing is het geluid van de F-35 (=JSF) meer dan 19 decibel hoger dan het geluid van een F-15C, dit komt overeen met een geluidsniveau dat over de 4 keer harder is dan van een F-15C wanneer deze landt". Een F-15C is weer een andere machine dan de F-16, maar deze kwamen vroeger af en toe wel eens langs op vliegbasis Leeuwarden en ze maakten wat meer herrie.

Ter vergelijking, als je dichtbij een snelweg woont, heb je een decibelletje of 60 te verduren en echte pechvogels die zonder geluidsscherm pal naast het asfalt wonen, moeten 75 decibellen zien te verstouwen.

De JSF is nog toekomstmuziek, maar ooit nadat de ontwikkeling met vijf jaar vertraagd is en de kosten vervijfvoudigd, zullen de machtige motoren van deze magistrale machine bij het draaien van een bochtje een overdonderende symfonie van 121 decibel uitstorten boven het arme dorpje waar ik als kind en als puber heb gewoond. Een en ander zal voldoen aan de norm, want dat geluidscontouren altijd in de bochten van de realiteit gewrongen worden, weten omwonenden van Schiphol.

Hand in hand loop je met haar over straat, zo gek op elkaar dat haar rechter en jouw linkervoet steeds dezelfde tegel willen nemen.

Ze knijpt in jouw hand. Haar ogen stralen als haar lippen vlakbij jouw oor komen. Op dat moment hoor je gesuis en gefluit. Datgene wat ze tegen je zegt, gaat verloren in aanzwellend gebulder.

"Wat zeg je?" zeg je.

"I. … … …", herhaalt ze.

"WAT?"

"I. .ou .a. .ou"

"WAT ZEG JE NOU?"

"I. .ou .a. .ou", gilt ze, maar je haalt hulpeloos jouw schouders op.

"I. .A. .E E… .IE. .E…AA.!" Nu is het haar beurt om hulpeloos haar schouders op te halen. Na nog tien seconden wachten is het gebulder eindelijk een beetje naar de achtergrond weggestorven.

"Wat .ei je .ou? zeg je.

Laa. maar", zegt zij en opeens stralen haar ogen niet meer.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (40-31)

40. Grateful Dead – Truckin' (1970)

Een nummer als een autorit, voor mensen die denken dat Met de Vlam In De Pijp een liedje over waterpijpen gaat. Het begint met 120 rechtdoor, de zon tegemoet. Vervolgens lange bochten en inhalen, steeds meer mensen inhalen en steeds oranjer wordt de zon.

39. The Feelies – Loveless Love (1980)

Dit nummer is een mysterie. Dit nummer is ongrijpbaar. Want dit nummer spreekt in een taal die bestaat uit ritmes en klanken, een taal die je niet kunt verstaan, maar wel kunt voelen en vervolgens toch begrijpen.

38. The Postal Service – The District Sleeps Alone Tonight (2003)

Een zeer originele tekst over een aloud thema, het einde van de liefde. De muziek spint de avond uit waarop je weet en ziet en voelt dat het allemaal voorbij is, de laatste kans voorbij en onbenut gelaten is. The district sleeps alone tonight, after the bars turn out their lights, and send the autos swerving, into the loneliest evening, and I am finally seeing, why I was the one worth leaving.

37. Auf Der Maur – Taste You (2004)

Ik zou over dit nummer poëzie kunnen huichelen, maar ik kan beter gewoon zeggen dat dit een geweldig geil nummer is.

36. The Smiths – Half A Person (1986)

Een fantastische tekst, met de meest tragikomische strofe aller tijden: Sixteen, clumsy and shy, I went to London and I, booked myself in at the YWCA. Waarbij de W geen tikfout mijnerzijds is.

Daarnaast is dit nummer mij dierbaar omdat het een moeilijke periode verwoordt.

35. Led Zeppelin – What Is And What Should Never Be (1969)

Misschien een beetje een herhaling van Whole Lotta Love, maar dan zonder dat iets te lange en veel te pedante middenstuk, zodat dit nummer ook na heel veel luisteren lekker blijft.

34. Nada Surf - Popular (1996)

Een genadeloos portret van de pubertijd, wanneer erbij horen alles is en buiten de boot vallen een voor alles te vermijden ramp. Degenen die er het meest bij horen van allemaal, blijken uiteindelijk het meest treurig te stemmen.

33. Oasis – Don't Look Back In Anger (1995)

Als God bestaat en als ik in de hemel kom, wat allebei onwaarschijnlijk is, maar wie weet geldt dat min keer min plus is, dan zal bij mijn entree de gospel al scratchend met de naald de nek omgedraaid worden en zullen de engelen en bazuinen Don't Look Back In Anger aanheffen.

32. The Pixies – Bone Machine (1987)

De openaar van Surfer Rosa, een van de beste platen aller tijden. Dit nummer geeft je meteen alles wat The Pixies zo goed maken, zich in bochten wringende gitaar en zang jeremiëren zich het keurslijf uit dat de dwingende drum en bass proberen op te leggen. En wat een riff!

31. Johan - Oceans (2006)

De ondraaglijke lichtheid van de melancholie.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (50-41)

50. Pearl Jam – Better Man (1994)

Het begint aarzelend, terughoudend. De kracht, de emotie, de passie laten zich raden maar weigeren zich prijs te geven. Maar je wacht en je oefent geduld. Je wacht. Je hoopt. Je smacht.

Tot je krijgt.

49. Nirvana – Come As You Are (1991)

Over jezelf kwestbaar opstellen en bloot geven en de gevaren die daarmee gepaard gaan. Een nummer waarin ik vroeger mezelf voelde en nu voel ik gelukkig mezelf zoals ik vroeger was.

48. PJ Harvey – The Dancer (1995)

Rillingen veroorzakende maanlichtballad over ware liefde. De ridder op het witte paard volgens Polly: "He came riding fast like a phoenix out of fire flames, he came dressed in black with a cross bearing my name, he came bathed in light and the splendour and glory, I can't believe what the Lord has finally sent me.

47. Franz Ferdinand – Auf Achse (2004)

Over iemand willen hebben die zich niet wil laten krijgen, maar opgeven is onmogelijk en doorgaan dodelijk. The story of my love life.

46. The Beatles – A Day In The Life (1967)

Dit lied is afwisselend Lennon en McCartney en de wereld tussen deze twee tegenpolen wordt overbrugd door een stukje chaotisch orkest, waarvan de dirigent dronken is of niet erg gemotiveerd is om iedereen gelijk te laten spelen.

45. Belly – Slow Dog (1993)

De onmogelijke combinatie van een vrolijk rampestampertje dat toch verdrietig weet te stemmen. Of andersom. Van de plaat Star die ik een van de fijnste platen van de jaren 90 vind.

44. Lou Reed – Caroline Says I (1973)

Van het monumentale werkstuk Berlin, waar je eigenlijk niet één nummer moet losweken, maar ja ik kan moeilijk de hele plaat integraal in deze Top 200 zetten. Gelieve thuis Berlin van begin tot eind en voor tot achter te draaien, zoals het hoort.

43. The Clash – London Calling (1979)

Openaar van de gelijknamige langspeler die het hoogtepunt was van deze band, die de Engelse rockbandjes waar u nu naar luistert, van The Killers tot the Monkeys en weer terug via Verve en Blur naar Blood Red Shoes, allemaal direct of indirect beïnvloed heeft.

42. Iggy Pop – The Passenger (1977)

Een onweerstaanbare riff, een nomadische tekst en la-la-la-la. Hoe kan zoiets simpels zo ongelooflijk goed zijn.

41. Sufjan Stevens – Casimir Pulaski Day (2005)

Een ogenschijnlijk lichtvoetig door het leven huppelend liedje, maar dat dit schijn is, bewijst de tekst, die gaat over een jongen die verliefd is op een meisje dat doodgaat aan kanker. Toch is dit geen liedje wat over de dood gaat, nee het gaat over het leven, waar omgaan met dood nou eenmaal bij hoort.

A Christmas Carol

"Doe me maar een daklozenkrant," zei ik. Om mijn portemonnee te kunnen zoeken, zette ik mijn boodschappentas neer. Hij viel open en toonde in plastic verpakte biefstukjes. De man tegenover me keek even omlaag, maar richtte toen zijn aandacht op het geld in mijn handen. Vlak voor hij zijn hand strekte naar mijn open handpalm, sloeg hij zijn ogen naar me op en ik las dankbaarheid.

"Wat doe je daar voor stoms?" sprak een stem rechts van mij. De daklozenkrantverkoper en ik keken opzij en zagen een man in cowboylaarzen, met zijn suède jas open, naar het geld in mijn hand wijzen. Naast hem bij de stoeprand stond een Hummer met open portier en zette de straat in een donkere schaduw.

"Geef dat geld aan mij," zei hij. "Als je het geld aan hem geeft vergokt of verdrinkt hij het, maar als je het geld aan mij geeft, zorg ik dat de economie draait als een tierelier en zo kun jij biefstuk blijven kopen."

"U ziet er eerlijk gezegd niet uit alsof u wat nodig heeft," zei de daklozenkrantverkoper en hij wierp een afgunstige blik op de Rolex om 's mans polsen.

"Geven doe je om er iets voor terug te krijgen," antwoordde de man. "Geven is netwerken. Geven is een zakendeal voorbereiden opdat je vervolgens extra veel kunt nemen. Geven aan mensen die het nodig hebben, is het stomste wat je kunt doen. Daar rookt de schoorsteen niet van."

De man knikte opzij naar zijn Hummer die stationair draaiend de straat langzaam maar zeker in grijsblauw zette. "Stel je voor dat je daarin zou mogen rondcruisen," zei de man en hij draaide zijn hoofd scheef om zijn grote blauwe ogen te laten genieten n plaats van priemen. "Dan ben je tenminste iemand… Dan kijken ze je tenminste na."

Ik vroeg de man wie hij was. Hij kwam op me af. Ik deinsde enigszins terug, want ik kon namelijk de wolken van de uitlaatgassen van zijn Hummer, die achter hem als voetzoekers over het asfaltoppervlak snorden, door zijn suède jas heen zien. Niet alleen zijn jas, maar ook zijn buik en borst waren halfdoorzichtig. De man stak zijn halfdoorzichtige knokige hand naar me uit.

"Ik ben the Ghost Of General Motors Past," zei hij. Ik pakte zijn hand aarzelend vast om te ontdekken dat hij steenkoud aanvoelde. Plotseling had ik geen geld meer in mijn handpalm. Onwillekeurig tastte mijn hand naar mijn broekzak, maar ik voelde de bobbel van mijn portemonnee niet langer.

"Ik heet Ebenezer," zei ik.

"Dank u," stamelde Ghost Of General Motors Past. "Dank u voor uw gulle vrijwillige bijdrage. Ik word trouwens ook vaak GM genoemd, dat is wat minder een mondvol."

Toen zei hij tegen me dat hij me met zich mee wilde nemen, op een reis. "Ik laat u zien hoe de wereld werkelijk in elkaar zit," zei hij. "Opdat u ondervindt dat geld aan armen geven een dwaling is en geld aan mij geven een zegen."

De knokige hand van GM pakte me vast en trok me weg bij de daklozenkrantverkoper, die, toen hij zag dat ik was begonnen met opstijgen boven de wolken van de uitlaatgassen van de Hummer uit, zich vooroverboog. Want mijn boodschappentas met daarin het biefstukje, was achtergebleven op het trottoir.

"Damn," schreeuwde GM. Razendsnel strekte hij zijn hand naar zijn Hummer, trok het glimmende logo van de motorkap af en zwaaide de letters GM op een stokje rond als een toverstaf. De boodschappentas schoot uit de handen van de daklozenverkoper omhoog, recht in de handen van GM, die met begerige ogen de biefstuk eruit haalde en in zijn wijde zakken liet verdwijnen. De sla en aardappelen gooide hij terug omlaag naar de daklozenkrantverkoper.

"Doen we toch nog aan eerlijk delen," zei GM. "Les 1 is natuurlijk dat het publiek te allen tijde de indruk moet hebben dat je het beste voor hebt met de mensheid. "

"Heeft u dat dan niet?" vroeg ik, maar toen zag ik GM niet meer, want we waren in de wolken. Ik voelde alleen nog zijn knokige hand. Ik voelde de sensatie van snelheid, van 0 tot 100 in 7.1 seconden. Op topsnelheid schoten we boven de wolken uit. Ik slaakte een kreet toen ik zag dat slierten uit de wolken omhoog schoten in een poging onze benen te pakken. GM kraaide echter van plezier.

"CO₂ uitstoot," schreeuwde hij en hij wees naar de wolken die uitdijden en de zon van onze huid weerde. Hij lachte luid.

"Ik vind het hier verschrikkelijk," zei ik, maar GM zei dat hij hier in zijn element was. "Schitterend toch die wolken. En men beweert wel dat het schadelijk is voor het milieu en dat de aarde ervan opwarmt, maar dat moet eerst nog maar eens bewezen worden. Weet u dat wij 10 wetenschappers in dienst hebben die artikelen moeten schrijven die de artikelen van al die milieucriminelen in twijfel trekken."

"Milieucriminelen?"

"Tuig is het, allemaal tuig, en anders zijn het wel leugenaars." We doken omlaag, weer dwars door de wolken heen en we landden bovenop een tekentafel, waar een man met een kaal hoofd met een dun penseeltje de lijnen en contouren van een auto trok. Hij deed zijn best om de motorkap en het dak een elliptische bolling te geven.

"Wat is dit voor shit?" gromde GM. "Daar is toch geen droog brood mee te verdienen?" Hij drong op, hij duwde het mannetje die met zijn tengere postuur geen partij voor GM was, bij de tekentafel weg. GM pakte het penseel en hield het in de lucht zodat goed te zien was hoe dun en fijn het was. Hij bekeek het met afgrijzen. Zijn gezicht klaarde op toen hij de zwarte marker naast de tekentafel ontdekte. Nadat hij de dop van de stift gehaald had, duwde hij om te beginnen de zwarte punt onder mijn neus. Ik werd draaierig bij het inhaleren van de geur van de marker.

"Zie je wel hoe verslavend uitstoot is?" prevelde GM met schitterende blauwe ogen. Hij richtte zijn aandacht op de tafel en op de schets van de auto. Hij gromde minachtend en liet zijn marker los op het vel papier. Om te beginnen kraste hij alle bollingen recht. Hij verlengde de spoiler, blies de kofferbak op en met de allerzwartste en allerdikste lijnen maakte hij de carrosserie meer dan twee keer zo groot.

"That's more like it," zei hij en toen hij zag dat ik zweeg noemde hij de prijs cijfer voor cijfer, waarbij hij de nullen steeds nadrukkelijker uitsprak. "Onze auto's kopen jullie om te laten zien dat je ze kunnen betalen. Hoe onbetaalbaarder ze zijn, hoe meer geslaagd je lijkt als je er toch een koopt. Dat het ongelooflijke kloteauto's zijn, maakt geen moer uit."

Hij bekeek zijn ontwerp verliefd en maakte de motorkap nog iets hoger, en langer.

Aan zo'n zakjapanner hou je nauwelijks een duizendje over," grauwde hij. "Wisselgeld. Daar kan de schoorsteen niet van roken. In zo'n Hummer heb jij tenminste wat ruimte en ik hou tenminste wat winstmarge over."

"Die redenering gold vroeger misschien, maar nu moeten ze uw Hummers niet meer," zei ik en GM keek me heel erg vuil aan. "Volgens mij is het tijd om mijn broertje erbij te halen," zei hij. Even later stond ik oog in oog met een man die ook een suède jas droeg, maar deze was door ouderdom verfomfaaid, door straatvuil bezoedeld en door weersinvloeden flets geworden.

"Ik ben de Ghost Of General Motors Present," zei de man met een kraakstem. "Maar noem me alsjeblieft GM, want GM is een begrip en GM mag toch nooit verdwijnen?"

Hij stak zijn hand naar me uit. Zodra ik de mijne erin legde, voelde ik de kou mijn poriën bevriezen. Zonder dat ik handen zag, voelde ik handen rondtasten in mijn broekzak.

"Ik was al gerold door uw broer," zei ik.

"Ik bedoelde het niet zo," zei GM. "Het is een misverstand natuurlijk. Ik sta hier voor u met de beste bedoelingen."

Voorzichtig vroeg ik wat GM's bedoelingen waren.

"Mijn broer was een beetje dom," zei de man. "Hij dacht mooier groter beter, terwijl enige matigheid wellicht op zijn plaats was geweest… Nu hebben we een klein probleempje met onze Hummers. We lijden aan enige vraaguitval…"

"Mooi dom,"zei ik.

"Ik zou het een begrijpelijke vergissing willen noemen," antwoordde GM en hij trok zijn hoofd scheef om zijn blauwe ogen te laten smeken in plaats van priemen. "Wij kunnen ook best kleine en zuinige auto's maken hoor. Maar je moet ons wel de kans geven. Geef ons toch wat geld, alsjeblieft. Geef ons wat geld en wij zullen veranderen."

Ik zei tegen GM dat ik er nog niet overtuigd was dat hij in staat zou zijn om te veranderen. Maar GM pakte mijn hand en ik keek omlaag en zag dat we al weer opgestegen waren. Opnieuw bereikten we de wolken en opnieuw schoten we er doorheen, maar nu braaf met 120 kilometer per uur.

"Hoeveel verbruiken we nu?" vroeg ik aan GM maar die zei dat de meter stuk was. "Morgen laat ik hem meteen repareren hoor," zei hij en vervolgens ontworstelden we ons aan de grijpgrage handjes van de CO₂ uitstoot.

"Heus," zei hij, toen we boven de wolken zweefden en naar koude, twinkelende sterren kweken. "Het is van het allergrootste belang dat u ons steunt met een kleine bijdrage. Of zou u in een situatie willen raken dat u geen lekker biefstukje meer kunt kopen?"

En we doken omlaag, dwars door de wolken heen, terug naar de stad. Terwijl we boven de stad zweefden zagen we mensen in grijze jassen met sombere gezichten gebogen door de straten zwalken.

"Het gaat helemaal mis als je ons laat omvallen," zei GM en ik bekeek de straat waar de boetiekjes vervangen waren door gaarkeukens. De supermarkt was er nog wel, maar de schappen waren nagenoeg leeg en de kleurige posters met aanbiedingen waren van de ramen afgetrokken om als brandstof te dienen voor het vat onder de brug, waar mannen omheen dromden om hun handen te warmen.

"De crisis wordt onhoudbaar en zal iedereen treffen." zei GM.

"Ook mij?"vroeg ik. GM pakte mijn hand. We scheerden over daken, namen een rotonde en wachtten, ongeduldig tikkend op het dashboard, 30 seconden voor een stoplicht. We sloegen scherp rechtsaf een klein straatje in, waar een man met een boodschappentas liep. Hij leek verdacht veel op mij. Om hem heen begonnen sneeuwvlokjes te vallen. 's Mans gladde zolen glipten even weg. Omdat de man met zijn armen zwaaide om zijn evenwicht te hervinden, viel de boodschappentas open en een in plastic verpakte biefstuk viel uit de tas op de grond, in de versgevallen sneeuw. In een oogwenk verscheen uit allerlei straatjes en steegjes een leger van daklozenkrantverkopers. Ze omringden de man. Ze omringden mij. Ze gedroegen zich ten overstaan van mij eng handtastelijk.

"Heus," piepte GM. "U kunt ons niet in de steek laten, want zonder ons komt het machtige raderwerk piepend en krakend tot stilstand."

"Niet zo best," zei ik en ik keek alvast om me heen.

"Waar wacht u op?" vroeg GM. Hij tastte in zijn zakken en pakte zijn laptop. "Gewoon meteen even doen,"zei hij. "Want geven geeft een goed gevoel."

Hij gaf me zijn laptop. "Mijn postbank punt nl,"zei hij erbij. "Oh nee ING natuurlijk. Je wachtwoord is…"

"Maar moet nu niet eerst Ghost Of General Motors Yet To Come nog komen?" vroeg ik.

"Yet To Come?" vroeg GM onzeker.

"Yet To Come," herhaalde ik. Dan gaan we weer die wolken in en dan glijden we weer omlaag en dan laat hij me zien wat er gebeurd is met de stad nadat ik u geld gegeven heb. Dan laat hij mij zien dat dankzij mijn bijdrage de stad weer kleur heeft en dat de boetiekjes terug zijn en dat de supermarkt weer voorraad heeft…"

GM keek me bedremmeld aan.

"U moet me gewoon geld geven,"zei hij wanhopig. "Dan komt echt alles goed. Geen vragen stellen. Gewoon geld geven. Hier met dat geld…"

GM drong zich aan me op. In zijn doorschijnende buik en borst kon ik een vuur zien oplaaien. Het smolt de sneeuw rondom de zolen van zijn kapot gelopen schoenen.

"Ik geef u niks voordat ik eerst de Ghost Of General Motors Yet To Come heb gezien," zei ik dapper, maar GM viel mijn jaszakken aan. Zijn grijpgrage handen zochten naar muntjes. Ik rukte me van hem los en gaf hem een duw. Struikelend viel hij neer in de sneeuw.

"Geef en het zal je goed doen," krijste hij. "Geef en je zult gelukkig worden. Geef en je hart zal verwarmd zijn." Hij probeerde op te krabbelen maar raakte in een slip en kantelde op zijn zij. GM had zijn elandtestresultaten blijkbaar altijd vervalst.

"Vaarwel GM," zei ik en ik keerde me om en wandelde verder door de sneeuw. Ik begon een deuntje te fluiten.

Kopen en verkopen

Ik weet niet hoe vaak een gemiddelde Nederlander van mijn leeftijd, bijna 42, een huis gekocht en verkocht heeft. Als daar onderzoek naar gedaan is, is dat mij niet bekend. Mijn eigen niet op feiten gebaseerde schatting is dat de gemiddelde Nederlander van bijna 42 3 keer een huis gekocht en 2 keer een huis verkocht heeft. Ik sta zelf lager dan het gemiddelde, dat weet ik wel haast zeker, want ik sta pas op 1-0. Maar ik weet nu dat ik in 2009 op 2-1 ga komen.

Althans, dat is de bedoeling. Want du moment dat ik afsprak met vrienden dat ik hun huis in 2009 wilde gaan kopen, waar ze vanaf willen omdat ze vertrekken naar een nieuwbouwwoning, viel in Amerika de Lehman Brothers bank om en na nog drie keer knipperen met de ogen was de huizenmarkt in Nederland piepend en krakend tot stilstand gekomen. Heb ik weer. Ik wil ook weer eens wat.

Nu ben ik niet zo heel erg gevoelig voor onheilspellende krantenberichten en ik ben ook niet zo bang uitgevallen, maar op het moment dat het allemaal een feit aan het worden is, ja ik ga dat huis kopen en dus mijn eigen huis verkopen, dan voel je het opeens toch. Een beetje onheilspellend gevoel. Dan rij je in een straat en dan tel je de tekoopbordjes en dan denk je dat inderdaad half Nederland wil verkopen maar er is niemand nog zo gek om te willen kopen.

En die hypotheek dan? Afgelopen September al een oriënterend gesprek gehad en toen was de koopsom en financiering allemaal geen enkel probleem. Maar ja, afgelopen September was Nederland nog een rijk land met een gezonde economie en was lenen iets wat iedereen veel meer deed dan ik. Rationeel gezien is de financiering nog steeds geen enkel probleem, want ik verdien echt wel genoeg om de hypotheek voor mijn nieuwe huis te kunnen betalen. Maar stel je voor dat ze in 2009 echt niemand geld meer willen geven.

Net zomin als dat ik meedoe aan hallelujaverhalen doe ik mee aan doemdenken, aan het gevoel dat we opeens niks meer kunnen in Nederland. Maar goed, ik mag dan zelf de moed erin houden, maar op de potentiële kopers van mijn huis heeft dit geen weerslag, als die het allemaal wel op een doemdenken zetten, raak ik mijn huis niet kwijt. Aan de andere kant is mijn huis is geen doorsneehuis, geen grootste gemiddelde deler op een markt waar iedereen iets te veel voor zijn huis vraagt want de buren doen het ook. Als mijn huis straks op funda staat, is het één van de allergoedkoopste huizen die er in Groningen te vinden zijn. Ik vraag ook niet te veel, tenminste dat vind ik zelf en mijn makelaar vindt dat gelukkig ook. Mijn huis is te betalen door iedereen die een vast salaris heeft en dit niet regelrecht naar de kroeg brengt. Of in doemdenktermen, in 2009 is dit het enige huis dat een starter nog kan betalen.

In 2009 gaat het gebeuren. Er lonkt een nieuw huis, een huis waar een honkvast ingesteld persoon als ik best wel eens een aanzienlijke tijd zou kunnen bivakkeren. Dus denk ik na over inrichting, over veranderen of zo laten, over hoe het zal voelen als ik er eenmaal zit. Voorpret is leuk. Dat jack of hearts een huis koopt is een small step voor de wereldeconomie, maar een giant step voor zijn eigen wereldje.

En als ik rondkijk in mijn huidige huis, dan groeit het gevoel dat we elkaar lang genoeg gekend hebben. De omgeving is vertrouwd, maar ook oud en best een beetje somber en er is steeds meer aan de inrichting dat baat zou hebben bij een klusjesman. Als ik hier halverwege volgende jaar de deur mag dichttrekken om hem nooit meer open te hoeven doen, dan is dat een goed moment. Ik heb recht op een nieuw uitzicht en een nieuwe omgeving en mijn huis heeft recht op iemand met nieuwe plannen en verse ondernemingslust om het spul eens grondig te verbouwen. En nu ik denk aan verkopen, druk ik mijn gevoel van uitgekeken zijn even weg om te bedenken wat de redenen zijn om mijn huis te willen kopen. En dan kom ik tot de volgende advertentie:

Als je denkt over een nieuwe omgeving en je vindt dat er niets boven Groningen gaat, dan heb ik per ongeveer volgend jaar augustus dit te bieden:

1. Eenpersoonswoning voor een prijs waar je een Hummer misschien niet eens voor krijgt, hoewel ik trouwens bij aanschaf geen boodschappenauto's cadeau doe.
   
2. Straatje waarin het enige verkeer bestaat uit mensen die ten onrechte denken dat ze aan het eind kunnen parkeren.
   
3. Videotheek en stofzuigerzaak op 50 meter afstand, kapper op 75, McDonalds en Stripmuseum op 100 meter. Gelieve deze laatste instelling niet te interpreteren als een roodverlicht etablissement waar bejaarde mevrouwen leunend op hun rollator uit de kleren gaan.
   
4. Binnen een straal van 200 meter bestaat het aanbod uit drie geldautomaten, twee shoarmazaken, chinees, pizzeria, falafel, croissanterie, Mediamarkt, parkeergarage, Applestore, fitnesscentrum, zonnebank, twee makelaars en een vestiging Hypotheker, enorme speelgoedwinkel, modeltreintjeswinkel, Kruidvat, C&A, kinderklerenwinkel, espressomachineboer, schoenenzaak, vaag discountgeval voor als het ophoesten van de hypotheeklasten toch wat tegenvalt, dierenwinkel, apotheek, verfcentrum, avondwinkeltje, sleutelservice, oh ja nóg een videotheek en vier kroegen. Het centrum is op 300 meter afstand.
   
5. De buren zijn twee garageboxen en een magazijn van een verfwinkel dus jouw deathmetalband kan gewoon bij jou thuis oefenen.
   
6. Geen tuin dus nooit op je knieën in de modder. Ook geen stoepje dat je van pinnige buurvrouwen schoon moet houden als het sneeuwt.
   
7. De bovenverdieping is enigszins koudbloedig, dus 's zomers bloedheet als het buiten bloedheet is, maar de woonkamer blijft 's winters makkelijk warm en zomers lang koel.
   
8. De overgang tussen een rustig eigen plekje en deelnemen aan het volle leven, is een wandeling van amper 100 stappen. De overgang andersom ook.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (60-51)

60. Tom Waits – Alice (2002)

Romantiek waarbij je buiten in de kou de wolkjes van jouw adem ziet wegwaaien op een vleugje ijzige wind, net zoals de vrouw van wie je houdt:

It's dreamy weather we're on

You waved your crooked wand

Along an icy pond with a frozen moon

A murder of silhouette crows I saw

And the tears on my face

And the skates on the pond

They spell Alice

59. Spinvis – Voor Ik Vergeet (2002)

Een tekst als een logje dat ik graag zou hebben willen schrijven:

Voor ik vergeet en ik de feiten en de cijfers en de namen van de schrijvers niet meer weet

De hele dag en alle woorden en elk uur de hele dag

En ook de nacht en de zomers en de handen van mijn vader

Vergeet ik op den duur

58. The Stone Roses – I Am The Resurrection (1989)

De Stone Roses bestonden maar kort, maar hun debuutplaat is het meest memorabele van de Manchester rage die de jaren 90 inluidde. Dit ene nummer biedt alles wat the Stone Roses waren. Stille schoonheid die overgaat in uitgelaten agressie die overgaat in dansfunk waarbij het haast onmogelijk is te blijven zitten.

57. The Who – Baba O'Riley (1971)

De openaar van het beste album van The Who, waarop ze alles geven wat ze te bieden hebben en waarop behalve dit nummer dat andere prijsnummer, Won't Get Fooled Again staat en ook de ballad Behind Blue Eyes, voor jonge lezertjes bekender in de versie van Limp Bizkit.

56. K's Choice – Not An Addict (1995)

Gooit ook zeer hoge ogen in de Meebrul Top 100 aller tijden, in de Pure Rock Top 100 aller tijden èn in de beste nummers van Belgische Bands aller tijden Top 100.

55. The Cure – Prayers For Rain (1989)

Eén van de hoogtepunten van Disintegration, dat één van de hoogtepunten van The Cure is. Laag over laag over laag van toetsen en gitaren totdat een monumentale vervreemding bereikt is. You strangle me entangle me in hopelessness and prayers for rain.

54. Nick Cave & The Bad Seeds – By The Time I Get To Phoenix (1986)

Gelezen op een weblog: Cave practices the brand of gloriously melodramatic crooning that would define his 90's work. En beter dan dat kan ik dit nummer niet omschrijven.

53. The Libertines – The Man Who Would Be King (2004)

Onverantwoord, chaotisch en utterly British, een heerlijk uitgesponnen gitaarloopje dat nooit meer op lijkt te houden.

52. Wire - Reuters (1977)

Overigens blijf ik van mening dat Wire met Pink Flag het allerbeste punkalbum aller tijden heeft gemaakt.

51. The Breeders – Drivin' On 9 (1993)

Countrypop vol late zomeravondonderbuikgevoelens.

Rozen dan maar

Eenletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Tweeletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Drieletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Vierletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Vijfletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Zesletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Zevenletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Achtletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Negenletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Tienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Elfletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Twaalfletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Dertienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Viertienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Vijftienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Zestienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Zeventienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Achttienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Negentienletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Twintigletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Eenentwintigletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Tweeëntwintigletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Drieëntwintigletterlingo is een nutteloos woord. Het past niet.

Vierentwintigletterlingo is een nuttig woord, want het past. Helaas zal toch afgekeurd worden, want Lingo wordt helemaal niet met vierentwintig letters gespeeld, dus staat het niet in van Dale.

Het einde van de vlam

Een vertrouwde kraak verwelkomde zijn achterste in de stoel. Hessel knipperde in het felle licht dat de stoel en hemzelf bescheen, een broodmagere man in versleten slobberkleren. Hij sloeg zijn heldere ogen op. Zijn gegroefde gezicht keek rond om de boeken die hem omringden te bekijken, donkere rijen met ruggen van laag bij de grond tot hoog bij het plafond. Hij zuchtte. Hij voelde een wig van rust de strijd aanbinden met de onrust binnenin hem. De onvrede. Hij at even slecht als dat hij sliep. De afgelopen weken had hij het nut van eten noch slapen willen inzien. Nu voelde hij goed hoe moe hij zichzelf had gemaakt.

Hessel sloot zijn ogen en ademde dieper en langzamer. Hier in zijn oude vertrouwde stoel was de enige plek waar hij zichzelf nog rust gunde. Hier was het leven goed. Hier was streven iets wat buiten hemzelf lag.

Hier was niet daar. Op de snelweg omringd door allerlei andere gedeukte middenklassers, waar iedereen tuurde naar elkaars remlichten en blind was voor het laagje mist tussen en rondom het donkergrijze bosje bomen. Gas geven. Remmen. Zijn eigen gedeukte middenklasser zachtjes voelen schudden.

"Op weg naar wat?" dacht Hessel nu, terwijl het toen wezenlijk had geleken om op tijd te komen. Hij was daar helemaal op gespitst. Gebrand. Zijn maagzuur nog het meest. Hij wilde bellen. Hij voelde dat hij moest bellen. Hij keek naar zijn telefoon in de carkit maar kon zich er niet toe zetten zijn hand ernaartoe te brengen. Hij voelde zich alsof hij voor het ontlopen van deze file een list zou hebben moeten verzinnen. Hij voelde zich beschaamd in de val gelopen te zijn.

Waar had Hessel zich druk om gemaakt? Zijn superieur had ook in de file gestaan en de meeste andere deelnemers aan het overleg ook. Iedereen was lachend en pratend binnengekomen. Hij ook, maar hij deed het om niet uit de toon te vallen. Waar anderen de koffiekan grepen om elkaar in te schenken, excuseerde hij zich. Hij had een maagzuurtablet nodig. Hij had het nodig om even op de pot te zitten. Hij fantaseerde dat hij inderdaad zou moeten, want dan zou zijn opgeblazen gevoel een aanwijsbare oorzaak hebben gehad. Hij zuchtte en perste en vertrok zijn gezicht, maar hoefde niks kwijt. Hij zag dat de witte in mat licht glanzende muren verwijtend om hem neerkeken. Vervolgens had hij zo'n haast met het wegkomen uit het toilet, dat hij bijna zijn broek op zijn enkels vergat.

220 Euro kostte die broek. Hessel keek neer op zijn huidige kloffie, waarvan hij niet meer precies wist hoe veel het gekost had, maar hij herinnerde zich nog dat hij in guldens afgerekend had. Luttele guldens per jaar en per keer dat hij deze kleren gedragen had. Hun geld meer dan waard. En meer nog, hij hield van deze broek. In deze kleren voelde hij zich geen lul, maar in een pak wel. Hij dacht na over de reden waarom hij zich in een pak vaak een lul voelde. Hij wist dat het niet met het pak te maken had. Hij wist dat het te maken had met het feit dat hij nu alleen was, en wanneer hij een pak droeg, was hij omringd door andere mannen die ook een pak droegen en die zijn bloed wel konden drinken. Dat gevoel zorgde ervoor dat hij zich een lul een voelde. Het gevoel dat al die mannen op hem neerkeken. Want hij werd geacht de slimste te zijn, maar voelde zich degene met een mond vol tanden.

"Burn out," dacht Hessel terwijl hij het trillen van zijn handen en het wippen van zijn voetzolen voelde. Hij luisterde naar het piepen van zijn schoenen en het kraken van zijn stoel. Stil zitten was onmogelijk. Hij wilde stil zitten en naar die boeken kijken. Of nog beter, één van die boeken pakken en de rest van de middag heerlijk zitten lezen. Vroeger kon hij dat, een boek pakken en heerlijk zitten lezen. Nu haalde hij niet eens meer het einde van de ingrediëntenlijst op een pak chocoladehagel.

"Burn out," zei hij en het klonk uitgeblust. Het klonk zoals hij zich voelde. Het klonk als de betekenis van de term. Hij sloot zijn ogen. Hij ademde dieper, maar langzamer wilde niet lukken. Zelfs al wendde hij zijn volledige concentratie en wilskracht aan, dan nog lukte het hem niet om stil en rustig te worden.

"Ik moet stil en rustig worden," zag hij staan op een schoolbord. 200 keer, in steeds grotere en wildere letters.

"Je moet," bonkte zijn hoofd, terwijl zijn maag omdraaide. Hij wilde niet. Hij wilde net als vroeger een boek lezen. Hij wilde net als vroeger de fiets pakken en zo maar nergens heen peddelen, het maakte niet uit waar naartoe als er maar een beetje warmte en een beetje zon was. Hij wilde. Hij wilde. Hij wilde. Hij balde zijn vuisten.

"Ik wil eruit," zei hij. Hij keek om zich heen. Hij voelde zijn lichaam. Hij voelde zich onmachtig zijn lichaam uit de stoel te verheffen.

Mooiste liedjes aller tijden 2008 (70-61)

70. Traffic – John Barleycorn (1970)

Liedje over een man die dood moet, maar dat lukt maar niet. Voorbeeld van dat een liedje helemaal niet moeilijk heeft te zijn om te blijven boeien, als het maar goed opgebouwd is.

69. Van Morrison – The Way Young Lovers Do (1968)

Liedje met het rusteloze tempo van de verliefdheid, met de vlinders, met het hak op de tak springerige en het van hot naar her rennerige. De totale euforie is even dichtbij als de totale gekte.

68. Therapy? – Diane (1995)

Met alleen maar stem en violen wordt de sinistere sfeer opgewekt van de lustmoordenaar op zoek naar een volgende prooi.

67. Bruce Springsteen – Born To Run (1975)

Een trots, mooi en perfect in elkaar gestoken, opgenomen nummer over nooit rust hebben, altijd jachtig weer verder moeten.

66. The Cult – Love Removal Machine (1987)

De soundtrack van vele studentenfeesten op de Scheikundefaculteit. Als de liefhebbers van disco naar bed waren, de liefhebbers van nietszeggende pop inmiddels urenlang aan hun trekken waren gekomen en als het alternatieve blokje voorzichtig gestart was met supercommerciële nummers als Don't You Want Me en Tainted Love, dan was het tijd voor dit nummer en was het mijn tijd, onze tijd, om loos te gaan.

65. Rolling Stones – You Can't Always Get What You Want (1969)

Het blijft toch heerlijk, liedjes die minimaal beginnen, toewerken naar een hoogtepunt en vervolgens dendert het nog minuten lang door.

64. Genesis – Firth Of Fifth (1973)

Dat je niet van Genesis houdt, kan ik me levendig voorstellen, want ik hou zelf ook helemaal niet van Genesis. Met uitzondering van dit nummer, want dit nummer is muzikaal, mooi en magisch,een trektocht over bergpaadjes, eerst naar de mist, vervolgens in de mist, ten slotte boven en voorbij de mist, met schitterende vergezichten omlaag in diepe dalen.

63. Japan – Nightporter (1980)

In het begrafenismandje haal ik Mieke Telkamp eruit en ik doe Japan erin. Nightporter. Mooi doodgaan is niet lelijk. Nightporter is verdwaald raken op een piano in het duister maar vervolgens toch weer op weg raken naar het licht.

62. Depêche Mode - Somebody (1984)

Een heel persoonlijk liedje over wat ware liefde inhoudt, maar ik kan er helemaal achter staan. Het nummer wordt op een originele manier intiem gemaakt, namelijk door de buitenwereld (kinderen op een schoolplein, verkeer) zachtjes op de achtergrond mee te laten klinken.

61. Elvis Costello – I Want You (1986)

Eén tekstregel vat het hele jaloerse, gepijnigde, cynische en op de ziel getrapte verhaal samen. No one who wants you could want you more.